Planet redüktörler, devir düşürülerek yüksek tork elde etmek amacıyla tasarlanmıştır. Redüktörün çalışması sırasında, birbirine temas eden dişliler, keçeler, rulmanlar, miller gibi benzeri makine elemanları arasındaki sürtünme nedeniyle enerji kayıpları meydana gelmektedir. Kinematik bağlantılarda, enerji kayıpları ısıya dönüşür ve bunun sonucunda redüktör dişlileri ve rulmanlar ısınır. Ortaya çıkan bu ısının bir kısmı, redüktör dış gövdesi üzerinden atılırken, diğer bir kısmı ise sistemi yağlayan akışkana geçmektedir. Çalışma sırasında redüktörde oluşan ısının miktarı termal faktörler göz önüne alınarak kinematik bağlantılardaki enerji kayıpları bu verilere göre hesaplanmaktadır.
Redüktördeki yağ sıcaklığı 95 °C’nin üzerine çıktığında yağ karbonlaşarak yağlama görevini yerine getiremez. Bundan dolayı redüktör üzerinde oluşacak ısının kontrol altında tutulması gerekir. Sıcaklığın, kabul edilebilecek maksimum termal değeri aşması durumunda, redüktör gövdesinin yüzey alanını büyütülerek (Feder takviyesi yapılarak) veya ek soğutma sistemi kullanılarak sıcaklığın düşürülmesi sağlanmalıdır. 60°C yağ sıcaklığı üzerindeki çalışmalarda mineral bazlı yağdan, sentetik yağa geçilmesi gerekir.
Fakat aralıklı çalışmalar için redüktör giriş gücü, 95°C redüktör gövdesi sıcaklığını aşmamak şartıyla üreticinin termal değerini aşabilir. Redüktörün gövde içerisinde kabul edilebilir bir çalışma yağ sıcaklığını korumak, redüktörün ömrü için önemlidir. Redüktör seçiminde yalnızca aktaracağı tork değeri değil, termal güç değeri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu kontrolleri üretici firmaların kataloglarındaki termal yönden müsaade edilen termal güç (PT) değerlerine bakarak yapmak mümkündür. Bu değerler belirli kabuller altında verilmiştir.
Bu kabuller şunlardır:
- Saat başına çalışma süresi
- Redüktör giriş devri
- Ortam sıcaklığı
- Redüktör montaj pozisyonu
- Yardımcı soğutma sisteminin olmaması
- Redüktör gövdesi içerisindeki maksimum yağ sıcaklığı
- Hava akış hızı
- Rakım
Hızlı hava akışı veya düşük ortam sıcaklığı çalışma koşullarında termal kapasite yükselebilir. Redüktörün bazı olumsuz durumlarda kendi termal gücüyle çalışma kabiliyeti azalabilir.
Olumsuz durumlara bazı örnekler:
- Kapalı bir alan
- Redüktörü kaplayan ve redüktörden çıkan ısının yayılımını azaltan bir yapı malzemesi
- Yüksek ortam sıcaklıkları, kazan ve türbin odaları veya sıcak işleme ekipmanları
- Yüksek rakımlar
- Solar enerji veya ışıma ısısının varlığı
- Isıl denge koşulundan (ortaya çıkan ısı miktarı, salınan ısı miktarına eşittir) yola çıkılarak, sistemin çalışma sıcaklığı belirlenir
Güç Aktarım Dergisi Yayın Linkine
Buradan Ulaşabilirsiniz.